✍️ Irmo Keizer
? Irmo Keizer & Nas-Raddine Touhami
? Download de route (.zip)
? Route op Komoot

Een schakering van blauw aan de ene kant, geflankeerd door een palette van groen aan de andere kant. Het heerlijke gesuis van hoge profiel velgen in onze oren, terwijl de fietscomputer inmiddels over de 50 kilometer per uur wijst. Kronkelend langs het rivierlandschap aan de rand van de provincie Holland. Een gebied met een rijke historie, verdedigd, veroverd en heroverd door de eeuwen heen. Wat resteert zijn de resten van een imposante, maar kansloze verdedigingslinie dwars door het Hollandse landschap.

100 kilometer plezier

Vanuit Zaltbommel vertrekken we, strategisch geparkeerd bij de lokale super. We draaien de oude vesting binnen, rijden richten het water en zetten koers over de dijk. Met een glorieus zonnetje hebben we de smaak direct goed te pakken. Het aanzicht over de Waal en het rivierlandschap is machtig mooi. We gooien er nog een schepje bovenop en de kilometer tellers gaan over de vijftig. De wegen lenen zich ertoe, met een goed overzicht over wat gaat komen. We suizen door bochten, met als enige geluid het gezoem van de carbonnen wielen op het asfalt. Langs Slot Loevesteijn, op naar de veerpont.

Andere tijden

Soms vergeet je in je enthousiasme in welke tijden we leven. De veerpont vaart niet vanwege het Corona virus. Het betekend een stukje omrijden om ons doel te bereiken, het vestingstadje Woudrichem. Met prachtige straatjes lijkt het alsof je soms even terug gaat in de tijd. De contouren van de oude aarden wallen lopen langs het water, waar we onze weg vervolgen.

We rijden richting het noorden,  over de prachtig slingerende Lingedijk. Langs de grens van Gelderland en Zuid-Holland, langs de lijnen van de oude linies. De eerste contouren van de Nieuwe Hollandse Waterlinie worden zichtbaar. Langs de dijk bevinden zich een aantal bunkers en gerestaureerde loopgraven. Ook als we onze weg vervolgen blijven we ze tegenkomen, de linies van bunkers die de verdedigingslinie moesten vormen in tijden van oorlog. Van tijd tot tijd zie je ook nog de oude forten, gelegen op strategische punten langs de linie. En de bunkers, die liggen hier overal. Soms in een achtertuin, soms als schuur van een boerderij.

Nummer 599

Langs de Diefdijk liggen ze weer, in een kaarsrechte lijn, recht achter de dijk. Een serie schuilplaatsen, betonnen kolossen op heipalen. Nummer 599 werd doorgezaagd. Een minieme schuilplek tekent zich af in een dik omhulsel van beton. Dwars door de doorgezaagde bunker zie je nog net de weg liggen van beneden gezien. Het silhouet van een fietser schiet voorbij. Wij fotograferen nog onze wapens, de Trek Madone en de Trek Emonda in het binnenste van de oude Nederlandse bunker.

Langs het Wiel van Bassa vervolgen we onze tocht en verlaten even later de directe linie. Dwars door landerijen, om nog een klein stukje gravel mee te pakken. Het trekpontje brengt ons naar de overkant, waar de volgende dijk wacht. We rijden naar het Oosten, turend over het Nederlandse rivierlandschap en door de in bloei zijnde fruitgaarden.  De zon zoekt langzaam haar slaapplaats op. Zaltbommel doemt weer voor ons op. We duiken de supermarkt in voor wat broodnodig eten en drinken en genieten nog even na.

Door de eeuwen

Het gebied waar wij doorheen fietsten zit boordevol historie. Van Watergeuzen, tot de Nederlandse Republiek en de Tweede Wereldoorlog. Van middeleeuwse kastelen, ingenieuze systemen van dijken en sluizen, naar prachtig lopende dijken langs de rivieren. Stippel je route hier uit en je hebt genoeg te zien. En eerlijk gezegd konden wij, wonende in Zuid-Limburg, genieten van de wegen waar we over heen fietsten. Fantastische uitzichten, mooi lopende wegen en hoge snelheden, gemengd met een gezonde dosis aan historie. Wat is fietsen toch mooi.

Een stukje geschiedenis

De provincie Holland, het kloppende hart van de Nederlandse Republiek, stond centraal in de verdediging van Nederland. Water, waarmee Nederland als geen ander verbonden is, was ook hier het geheime wapen. Met inundatie werden massa’s land onder water gezet zodra vijandelijke legers oprukten. Een ingenieus systeem van sluizen en pompen, met strategisch gelegen forten en versterkingen, moest de veiligheid van de Hollandse provincie waarborgen. De plannen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie werden voorgelegd aan Napoleon Bonaparte, maar na zijn vertrek was het uiteindelijk Koning Willem de 1^e die in 1815 de Oude Hollandse Waterlinie uitbreidde. Het uiteindelijke plan werd in 1870 voltooid, maar was grotendeels achterhaald door de snelle vooruitgang van wapens en munitie. Nederland deed nog wat het kon, met aanpassingen die tot de Duitse inval van 1939 aan de gang waren.

De linie werd drie keer in gereedheid gebracht. In 1870 tijdens de Frans-Duitse Oorlog, gedurende de 1^e Wereldoorlog en in 1939-1940. De Duitsers vlogen er simpelweg overheen in 1939, de achterhaalde forten en bewapening waren kansloos tegen een modern Duits leger, ondanks de haastig gebouwde versterkingen. Ironisch genoeg waren het vervolgens de Duitsers die de linie als laatste gebruikten voor hun eigen verdediging met het onder water zetten van het Nederlandse land om zo de geallieerden zoveel mogelijk te vertragen.

Wat rest, is een enorme schakering aan vestingsteden, forten uit verschillende periodes en bunkers. Als een lint langs de waterwegen, aan Nederlandse dijken gelegen. Een UNESCO werelderfgoed inmiddels, waar een reis door de tijd gemaakt kan worden over prachtige wegen.

? Download de route (.zip)
? Route op Komoot